Δημιουργία αρτηριοφλεβικής fistula Brescia–Cimino για αιμοκάθαρση (βίντεο)

Η αρτηριοφλεβική fistula (AV fistula) τύπου Brescia–Cimino αποτελεί τη βασική και προτιμώμενη χειρουργική πρόσβαση για αιμοκάθαρση, σύμφωνα με τις περισσότερες διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες. Προσφέρει τη μεγαλύτερη δυνατή μακροχρόνια βατότητα και τον μικρότερο κίνδυνο λοιμώξεων σε σχέση με τους κεντρικούς φλεβικούς καθετήρες.

Στο βίντεο που ακολουθεί παρουσιάζω αναλυτικά τη δημιουργία μιας Brescia–Cimino fistula στο αντιβράχιο, με έμφαση στις τεχνικές λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά στην καθημερινή κλινική πράξη.

Βίντεο: Δημιουργία Brescia–Cimino fistula στο αντιβράχιο

Τι είναι η Brescia–Cimino fistula;

Η Brescia–Cimino fistula είναι μια χειρουργική σύνδεση μεταξύ:

• της κερκιδικής αρτηρίας (radial artery) και
• της κεφαλικής φλέβας (cephalic vein)

στο επίπεδο του καρπού ή του περιφερικού αντιβραχίου.

Με τη σύνδεση αυτή, το αρτηριακό αίμα ρέει απευθείας στη φλέβα, αυξάνοντας τη ροή και την πίεση στο φλεβικό δίκτυο. Σταδιακά, η φλέβα «ωριμάζει», γίνεται παχύτερη και πιο ανθεκτική, ώστε να μπορεί να τρυπιέται με ασφάλεια για τις συνεδρίες αιμοκάθαρσης.

Ποιοι ασθενείς χρειάζονται AV fistula;

Η αρτηριοφλεβική fistula ενδείκνυται για ασθενείς που:

• βρίσκονται ήδη σε πρόγραμμα χρόνιας αιμοκάθαρσης, ή
• αναμένεται να ξεκινήσουν αιμοκάθαρση στο άμεσο μέλλον,
• και διαθέτουν κατάλληλες φλέβες στο άνω άκρο.

Βασικός στόχος είναι να αποφύγουμε τη μακροχρόνια χρήση κεντρικών φλεβικών καθετήρων, οι οποίοι συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο λοιμώξεων, θρομβώσεων και στενώσεων μεγάλων φλεβών.

Προεγχειρητικός έλεγχος – Το θεμέλιο μιας καλής fistula

Πριν την επέμβαση, πραγματοποιείται:

• Κλινική εξέταση των αρτηριών και φλεβών του άνω άκρου
• Υπερηχογράφημα (duplex) για:
  • διάμετρο και ποιότητα των φλεβών
  • αξιολόγηση της αρτηριακής ροής
  • αποκλεισμό θρομβώσεων ή στενώσεων

Ο σωστός προεγχειρητικός σχεδιασμός είναι ίσως το πιο κρίσιμο βήμα. Η επιλογή της θέσης και των αγγείων με βάση αντικειμενικά κριτήρια αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα επιτυχούς ωρίμανσης και μακροχρόνιας λειτουργίας της fistula.

Χειρουργική τεχνική – Τι δείχνει το βίντεο

Στο βίντεο παρουσιάζονται τα βασικά στάδια δημιουργίας Brescia–Cimino fistula:

1. Θέση ασθενούς και προετοιμασία

Ο ασθενής τοποθετείται σε ύπτια θέση, με το άνω άκρο απλωμένο. Γίνεται σχολαστική αντισηψία του άκρου και αποστειρωμένη κάλυψη του χειρουργικού πεδίου.

2. Δερματική τομή και αναγνώριση αγγείων

Μέσα από μια μικρή τομή στην περιοχή του καρπού/αντιβραχίου:

• αναγνωρίζονται η κερκιδική αρτηρία και
• η κεφαλική φλέβα.

Η παρασκευή γίνεται με προσοχή, ώστε να αποφευχθεί ο τραυματισμός του αγγειακού τοιχώματος.

3. Παρασκευή και προετοιμασία της φλέβας

Η κεφαλική φλέβα απομονώνεται, ελέγχεται η διάμετρός της και διατέμνεται. Το περιφερικό άκρο της προετοιμάζεται (spatulation), ώστε να επιτευχθεί ομαλή και επαρκούς διαμέτρου αναστόμωση με την αρτηρία.

4. Αρτηριοφλεβική αναστόμωση

Στην κερκιδική αρτηρία πραγματοποιείται μια μικρή αρτηριότομη. Το άκρο της φλέβας συρράπτεται στην αρτηρία με λεπτά αγγειακά ράμματα, υπό μεγέθυνση.

Στο βίντεο φαίνονται αναλυτικά:

• η τοποθέτηση των ραμμάτων,
• η αποφυγή στρέψης της φλέβας,
• και η διατήρηση επαρκούς αυλού χωρίς στένωση.

5. Έλεγχος ροής και «θρόισμα»

Μετά την ολοκλήρωση της συρραφής, αφαιρούνται οι λαβίδες και ελέγχεται:

• η αρτηριοφλεβική ροή,
• η παρουσία θροίσματος (thrill) στην ψηλάφηση,
• η καλή αιμάτωση του άκρου.

6. Αιμόσταση και σύγκλειση τραύματος

Ακολουθεί προσεκτική αιμόσταση και σύγκλειση των ιστών σε στρώματα, με στόχο τόσο την ασφάλεια όσο και το αισθητικό αποτέλεσμα στο δέρμα.

Τι να περιμένει ο ασθενής μετά την επέμβαση

Τις πρώτες ημέρες:

• Μπορεί να υπάρχει ήπιος πόνος ή ενόχληση, που αντιμετωπίζεται με απλά αναλγητικά.
• Ο ασθενής εκπαιδεύεται να ψηλαφά καθημερινά το «θρόισμα» της fistula.
• Αποφεύγονται μετρήσεις πίεσης και αιμοληψίες από το χέρι της fistula.

Η fistula χρειάζεται συνήθως 4–8 εβδομάδες για να ωριμάσει. Στο διάστημα αυτό:

• παρακολουθείται κλινικά και, όπου χρειάζεται, με υπερηχογράφημα,
• ο νεφρολόγος και ο αγγειοχειρουργός συντονίζουν το πλάνο έναρξης ή συνέχισης της αιμοκάθαρσης από τη νέα πρόσβαση.

Πιθανές επιπλοκές – Τι προσπαθούμε να προλάβουμε

Οι σημαντικότερες πιθανές επιπλοκές είναι:

• Θρόμβωση (βούλωμα) της fistula
• Ανεπαρκής ροή ή αποτυχία ωρίμανσης
• Αιμάτωμα ή αιμορραγία στο χειρουργικό πεδίο
• Σπάνια, σύνδρομο κλοπής (steal), με συμπτώματα μειωμένης αιμάτωσης στο χέρι (πόνος, ψυχρότητα, ωχρότητα)

Με σωστή επιλογή ασθενούς, προσεκτική τεχνική και τακτική παρακολούθηση, επιδιώκουμε να ελαχιστοποιήσουμε αυτούς τους κινδύνους και να εξασφαλίσουμε μια fistula που θα λειτουργεί αξιόπιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Γιατί έχει σημασία η εμπειρία της ομάδας

Παρότι η δημιουργία AV fistula θεωρείται «μικρή» επέμβαση, στην πράξη είναι μια λεπτή αγγειοχειρουργική πράξη υψηλής σημασίας για την ποιότητα ζωής του ασθενούς.

Η εμπειρία στην:

• επιλογή της κατάλληλης θέσης,
• χρήση υπερήχων για χαρτογράφηση αγγείων,
• χειρισμό λεπτών αγγειακών ραμμάτων,
• και μακροχρόνια παρακολούθηση των ασθενών σε αιμοκάθαρση,

παίζει καθοριστικό ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα.

Το συγκεκριμένο βίντεο έχει στόχο:

• να ενημερώσει ασθενείς και οικογένειες σχετικά με τη διαδικασία, και
• να αποτελέσει εκπαιδευτικό εργαλείο για νέους γιατρούς και ειδικευόμενους στην αγγειοχειρουργική και τη νεφρολογία.

Αν είστε σε αιμοκάθαρση ή πρόκειται να ξεκινήσετε

Εάν:

• βρίσκεστε ήδη σε αιμοκάθαρση με κεντρικό καθετήρα, ή
• ο νεφρολόγος σας σάς έχει ενημερώσει ότι πλησιάζετε στο σημείο να χρειαστείτε αιμοκάθαρση,

η έγκαιρη δημιουργία μιας αρτηριοφλεβικής fistula είναι κρίσιμη για την ασφάλεια και την ποιότητα της θεραπείας σας.

Στο vascularized.gr αξιολογούμε εξατομικευμένα κάθε περίπτωση, σε συνεργασία με τον θεράποντα νεφρολόγο, με στόχο:

• τη σωστή επιλογή τύπου και θέσης της πρόσβασης,
• τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια,
• και τη μακροχρόνια, αξιόπιστη λειτουργία της AV fistula.